اشعار سوزناک شاعران در سوگ شهادت حضرت زهرا (س)/ تن لطیف‌ترین گل مگر تبر می‌خواست؟
تاریخ انتشار: ۵ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۹۹۸۱۷
شاعران آیینی کشور در شب شعر «آستان مهر» اشعاری را به حضرت زهرا سلام الله علیها تقدیم کردند. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، شب شعر «آستان مهر» در حوزه هنری برگزار شد. در این مراسم جمع زیادی از شاعران آیینی کشور شعرخوانی کرده و به ساخت مقدس حضرت زهرا سلام الله علیها عرض ادب کردند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در زیر تعدادی از اشعار شاعران منتشر میشود.
محمدمهدی سیار
در شهر حرف کوچه و بازار بشنوم
در خانه طعنه در و دیوار بشنوم
هر بار از کنار در خانه رد شوم
آواز «آه»... مثل همان بار... بشنوم
هر بار، باز دست برم سوی ذوالفقار
از غیب بانگ «دست نگهدار» بشنوم
از کودکان مدام همین یک سؤال را:
«بهتر شده ست مادر تب دار؟...» بشنوم
اینها جدا جدا همه سخت است و سخت‌تر
حرف جدایی است که از یار بشنوم
سخت است از نفس نفست هم صدای بال...
بال پرنده‌های سبک‌بار بشنوم
احمد علوی
ردّ پای تو در اقصای فلک بوده و هست
نقش برجسته‌ی ”الله معک» بوده و هست
تو خدا نیستی اما به خدا در دل من
این یقینی ست که آلوده به شک بوده و هست
پرده از قامت کعبه بگشایند ای کاش
یا بفهمند چرا جای تَرَک بوده و هست
گوش دل باز کن و چشم دلت را وا کن
در نجف غلغله‌ی خیل ملک بوده و هست
هر که دارد هوس نان و نمک بسم الله
سر این سفره فقط نان و نمک بوده و هست
من احادیث تو را خواندم و دیدم که هنوز
خاطری سوخته از باغ فدک بوده و هست
**
نسیم از سر سجاده‌اش خبر می‌خواست
برای رد شدن از عرش، بال و پر می‌خواست
زمانه مادر ما را که یک جهان غم داشت
شکسته بود و از اینهم شکسته‌تر می‌خواست
سرور قلب پیمبر مگر گناهی داشت؟
تن لطیف‌ترین گل مگر تبر می‌خواست؟
قسم به غربت مولا تصورش سخت است
که او مقابل بیش از 40 نفر می‌خواست
علی‌شناس نبودند، پس نفهمیدند
که شهر علم، نبی بود و شهر در می‌خواست
حسین، حال و هوایی شبیه زینب داشت
حسن چه قدر غریبانه از پدر می‌خواست
برای غربت مادر بلند گریه کند
برای غربت مادر که تا سحر می‌خواست
برای مشکل همسایه‌ها دعا بکند
ولی برای خودش عمر مختصر می‌خواست
قاسم صرافان
از غمت بسیار و کم گفتیم از بیداری‌ات
کوثری؛ اما نمی‌‌بینیم، جز بیماری‌ات
وسعت قلب تو را تنها خدایت دید و بس
فاطمه! قدر تو را تنها علی فهمید و بس
یک زره خرج جهازت، حُسن‌‌هایت بی شمار
با تو حیدر روز خیبر، حرز میخواهد چه کار؟
تا تو از تیغ دو دم با عشق می‌‌گیری غبار
بعد از این مستانه‌‌تر صف می‌‌شکافد ذوالفقار
قوت بازوی مولایی به مولا، فاطمه
قصه‌‌ی پیوند دریایی به دریا، فاطمه
با علی در عشق و ایمان برابر می‌شوید
هر دو کوثر می‌شوید و هر دو حیدر می‌شوید
مادری، الحق چه می‌آید به نامت فاطمه
می‌دهد از سوی ما مهدی سلامت، فاطمه
ای زبانت ذوالفقارِ حیدر بی‌‌ذوالفقار
بت شکن! برخیز، بسته دست او را روزگار
پیر گشتی آخرش پای علی، ماه علی
بی تو می‌‌میرد علی، برخیز، همراه علی
الهام صفالو
مادر برایت شعر خواهم گفت
شعری که در آن واژه غم نیست
بیتی در آن آتش نمی‌گیرد
در مصرعی هیزم فراهم نیست
محسن در آغوش حسن خواب است
زینب برایت شعر می‌خواند
دور تو می‌گردد حسینت که
بر گونه‌هایش ردّی از نم نیست
یک شهر از عطر علی مدهوش
یک شهر با عدل علی دلخوش
در شعر من مردم وفادارند
اسمی در آن از ابن ملجم نیست
تو باز جارو می‌زنی مادر
دستاس با دست تو می‌چرخد
هر قدر مهمان هم بیاید باز
در سفره این خانه نان کم نیست
دنیا چه شکل بهتری دارد
نه تشت در آن هست، نه نیزه!
این بار سهم بچه‌های تو
زنجیر، خنجر، کاسه سم نیست
مادربزرگی می‌شوی یک روز
در خانه‌ای پر شادی و لبخند
قد می‌کشد اینجا علی اصغر
یک حرمله در کل عالم نیست
قاسم ، محمد ، عون ، عبدالله
بر دور یک سفره همه جمع‌اند
موی رقیه را تو می‌بافی
تصویری از سیلی محکم نیست
مادر برایت شعر خواهم گفت
با مطلع حیدر چه خوشحال است
در را برویش می‌گشایی باز
در هیچ بیتی قدتان خم نیست
قدر تو را یک روز می‌فهمند
یک جمعه از نام شما روشن
دیگر هبوط و گریه و دوری
روزی حوّا، سهم آدم نیست
آری برایت شعر خواهم گفت ...
نفیسه‌سادات موسوی
خبر رسید که خورشید در نمی‌آید
عروج کرده به عرش و دگر نمی‌آید
آهای قاصدک بدخبر، چه گفت نسیم؟!
به او بگو خبر بد، سحر نمی‌آید....
نسیم! آی نسیم سحر، خودت برگرد
بگو به زینب مضطر، پدر نمی‌آید....
بگو که چشم به‌راهش نماند از امشب
بگو دگر پدرش از سفر نمی‌آید
به او بگو که شریکیم در یتیمی او
ز دست ما که ازین بیشتر نمی‌آید....
ولی نه، شب‌صفتان کور خوانده‌اند این‌بار
چنین حماسه سردار، سر نمی‌آید
تمام عرش به تشییع نور آمده‌اند
مگر به دیده اهل نظر نمی‌آید؟!
تمام مردم این خاک، سوگواران‌اند
چقدر صاحب عزا در میان یاران‌اند
چقدر قمری دل‌سوخته پر است اینجا
چقدر رود که از دودمان باران‌اند
چقدر سرو گرفتند روی شانه تو را
که پیرو خط فرزانه‌ی جماران‌اند
انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: حضرت زهرا شعر شعر آیینی شاعر حضرت زهرا شعر شعر آیینی شاعر برایت شعر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۹۹۸۱۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چرا شعر نوجوان مورد توجه نیست؟
افسانه امینی می‌گوید: به نظر من مخاطب شعر کودک عام است، اما مخاطب شعر نوجوان خاص. کتاب‌های شعر کودک از سوی والدین در هر سطح و طبقه‌ای برای سرگرمی و آموزش کودکان خریداری می‌شوند؛ اما شعر نوجوان باید توسط نوجوان علاقه‌مند به شعر خریداری شود. نوجوانی کتاب شعر می‌خرد که خودش اهل شعر و ادبیات باشد. بنابراین شعر نوجوان از سوی ناشران با اقبال مواجه نیست.
به گزارش ایسنا، در نشست تخصصی «شعر نوجوان از منظر مخاطب و جایگاه امروزی آن»، افسون امینی با موضوع «شعر نوجوان، سرگردانی میان متن و مخاطب» و حسین تولایی با موضوع «واکاوی جهان در تجربه-سروده‌های نوجوانان» به سخنرانی پرداختند.
افسون امینی شاعر، نویسنده و مدرس دانشگاه علامه طباطبایی در این نشست تخصصی که در محل انجمن نویسندگان کودک و نوجوان برگزار شد، گفت: حرف زدن در مورد شعر نوجوان، بی‌نیاز از صحبت کردن درباره شعر کودک نیست؛ بویژه که منابع ما در حوزه شعر نوجوان بسیار اندک است.
او با اشاره به سیر تاریخی شکل‌گیری شعر نوجوان بیان کرد: شعر کودک برخلاف داستان کودک که به شکل خودجوش مسیر خود را طی کرد، به صورت خودجوش شکل نگرفت. پس از انقلاب مشروطه، نیاز متولیان مدارس و کودکستان‌ها به تولید شعر برای دانش‌آموزان، باعث شکل‌گیری شعر کودک و تولید محتوا در این دوره شد. در این میان، رواج ترانه‌های عامیانه دوره مشروطه و گسترش کار ترجمه تاثیر بسزایی داشتند.
این نویسنده خاطرنشان کرد: در این دوره شعر نوجوان وجود نداشت، چرا که اصولا مفهوم نوجوانی در این دوره هنوز شکل نگرفته بود و مخاطبان به دو گروه بزرگسالان و کودکان تقسیم می‌شدند. گاه شعر برخی از شاعران بزرگسال که از نظر زبانی و محتوایی اشعارشان برای نوجوانان قابل فهم بود، مثل پروین اعتصامی در حوزه شعر نوجوان مورد توجه قرار می‌گرفت.
این پژوهشگر افزود: پیشرفت علم روان‌شناسی و آشنایی با دیدگاه‌های کسانی چون ژان پیاژه و نیز دومین سمینار ملی ادبیات کودک شورای کتاب کودک در سال ۱۳۴۶ که بخش مهمی از آن مختص شعر کودک با سخنرانی عباس یمینی شریف بود، زمینه توجه به شعر نوجوان را فراهم کرد. در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ افرادی مثل محمود کیانوش به صورت جدی وارد حوزه شعر کودک و نوجوان شدند. کیانوش تحت تأثیر نظریه رشد پیاژه و ادبیات ترجمه، نخستین شاعری است که به طور جدی سراغ شعر نوجوان رفت و اولین کتاب شعر نوجوان را با عنوان «آفتاب خانه ما» منتشر کرد. نکته قابل توجه در مورد شعر کودک در ایران، پشتوانه پژوهشی آن، قبل از رواج و گسترش آن در بین شاعران کودک است. دو کتاب «نیم قرن در باغ شعر کودکان» از عباس یمینی شریف و «شعر کودک ایران» از محمود کیانوش در زمانی منتشر شدند که شاعران کودک بسیار انگشت‌شمار بودند.
امینی گفت: در دهه ۶۰ به دلیل تحولات سیاسی و اجتماعی‌ای که در جامعه رخ داد، نیاز بود تا آموزش و پرورش و نهادهایی مثل وزارت ارشاد و غیره توجه ویژه‌ای به جمعیت نوجوان داشته باشند؛ نسلی که در آن زمان به لحاظ کمیت، طیف وسیعی از جمعیت کشور را شامل می‌شد. بنابراین به شعر نوجوان توجه بیشتری شد و شاعرانی چون جعفر ابراهیمی، محمدکاظم مزینانی، وحید نیکخواه آزاد، جواد محقق، قیصر امین‌پور، افشین علاء و ...پای کار آمدند. این شاعران متناسب با نیاز نوجوان آن روز شعر می‌سرودند؛ اگرچه هنوز اشعار آنان بین شعر نوجوان و شعر کودک یا بزگسال معلق بود.
این مدرس دانشگاه تأکید کرد: از دهه ۷۰ شعر نوجوان رشد و جایگاه خود را پیدا می‌کند. در این دوره کتاب‌های شعر نوجوان از نظر ظاهری هم به ثبات می‌رسند و فونت و قطع آن‌ها برای مخاطب تعریف مشخصی می‌یابد، اگرچه هنوز نوسان‌هایی هست و گاه شعر نوجوانان، با تصاویر و قطع کتاب کودک منتشر میشود. از شاعران شاخص شعر نوجوان در این دهه، می‌توان از بیوک ملکی، افسانه شعبان‌نژاد، افشین علاء، عرفان نظرآهاری، شاهین رهنما، آتوسا صالحی و محمدکاظم مزینانی نام برد.
امینی یادآور شد: در دهه ۸۰ تعداد شاعران نوجوان بیشتر و آثار آنان متنوع‌تر شد. ظهور شاعران توانمند در این دهه، کتاب‌های شعر نوجوان را از نظر مضمون، قطع و زبان با تنوع قابل توجهی همراه کرد. در این دوره بسیاری از شاعران شعر کودک نیز، برای محک زدن خود وارد حوزه شعر نوجوان می‌شوند. بیشتر شاعران این دهه موفقند و تا سال‌های بعد هم می‌مانند. از چهره‌های شاخص این دوره علاوه بر شاعران دهه ۷۰، می‌توان از مهدیه نظری، عباس تربن، حسین تولایی، مهدی مردانی، انسیه موسویان، غلامرضا بکتاش، علی باباجانی، کمال شفیعی و ... نام برد.
این شاعر با تاکید بر اینکه این روند در دهه ۹۰ هم ادامه یافت، گفت: با این تفاوت که از اواخر این دهه، این رشد کمرنگ میشود و ما با کتاب شعر نوجوان کمتری روبه‌رو هستیم و توجه ناشران به چاپ و کیفیت این نوع ادبی کمتر میشود.
افسون امینی در جمع‌بندی صحبت‌هایش گفت: از نظر من مخاطب شعر کودک عام است، اما مخاطب شعر نوجوان خاص. کتاب‌های شعر کودک از سوی والدین در هر سطح و طبقه‌ای برای سرگرمی و آموزش کودکان خریداری می‌شوند؛ اما شعر نوجوان باید توسط نوجوان علاقه‌مند به شعر خریداری شود. نوجوانی کتاب شعر می‌خرد که خودش اهل شعر و ادبیات باشد. بنابراین شعر نوجوان از سوی ناشران با اقبال مواجه نیست. از سوی دیگر، آشنایی ما با شعر نوجوان در سطح جهانی کمرنگ است. تنها تعداد کمی از مترجمان مثل رضی هیرمندی و مهدی مرادی به سراغ ترجمه شعر نوجوان رفته‌اند. در سطح جهانی نیز جوایز ادبیات کودک و نوجوان بیشتر معطوف به آثار کودکانه است تا آثار نوجوان.
در گزارش روابط عمومی انجمن نویسندگان کودک و نوجوان از این نشست آمده است: افسون امینی که ۱۶۰ شعر از ۱۶ شاعر نوجوانان را گردآوری کرده و به چاپ سپرده است، در آغاز سخنرانی خود از محمد هادی محمدی و زهره قائینی به خاطر تالیف مجموعه تاریخ ادبیات کودکان ایران که از منابع ارزشمند مرجع در این حوزه است، سپاسگزاری کرد.
در ادامه این نشست، حسین تولایی شاعر و پژوهشگر با تاکید بر اینکه در دهه ۸۰ شعر نوجوان در اوج خود بود و چهره‌های تازه و جوان در این دوران درخشیدند، تاکید کرد: این روند رو به رشد از نیمه دوم دهه ۹۰ سیر
نزولی به خود گرفت. به گونه‌ای که در سال‌های اخیر، چهره‌های جوان و موفق در این زمینه کمتر دیده می‌شوند و شعر نوجوان هنوز با نام‌های شاعران پیشکسوت و شاعران اواخر دهه ۷۰ و ۸۰ به راه خود ادامه می‌دهد. از نظر این کارشناس، از دلایل مهم این مشکل، کمرنگ‌شدن نشریات تخصصی نوجوانان، تعطیل‌شدن جشنواره مطبوعات کودک و نوجوان و البته افزایش جشنواره‌های مناسبتی است.
این پژوهشگر ادبی تصریح کرد: قطعاً یکی از دلایل اوج‌گیری شعر نوجوان در دهه ۸۰ حضور نشریات حرفه‌ای و موفقی مثل سروش نوجوان، آفتابگردان و نشریه دوچرخه بوده است. این نشریات در آن زمان جریان‌ساز بودند و توانستند حرکتی را در جامعه ایجاد کنند و افرادی مثل آتوسا صالحی، عرفان نظرآهاری، مهدیه نظری، عباسعلی سپاهی یونسی، انسیه موسویان، مهدی مردانی، عباس تربن، مهدی مرادی، فاصل ترکمن، کبری بابایی و ... را به جامعه ادبی تحویل دهند. با تعطیل‌شدن این نشریات، شعر نوجوان هم جایگاه ویژه خودش را کم‌کم در بین ناشران از دست داد و چاپ کتاب شعر نوجوان هم با چالش جدی مواجه شد. در حالی که نشریات کودک و نوجوان بیش از کتاب‌های این رده سنی می‌تواند در علاقه‌مندی این گروه سنی به حوزه‌های فرهنگی موثر باشد.
او با طرح این سوال که چرا شعر نوجوان امروز با مخاطب مواجه نیست؟ گفت: شعر نوجوان در میان نوجوانانی مخاطب دارد که دغدغه شعری داشته باشند؛ یعنی مخاطبان تخصصی. تعداد این افراد به گواه تعداد نوجوانان شاعر عضو کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سراسر کشور، دانش‌آموزان شرکت‌کننده در مسابقات سراسری فرهنگی و هنری در رشته شعر وزارتخانه آموزش و پرورش، شاعران نوجوان مرتبط با نشریاتی مثل دوچرخه، افتابگردان و.... کم نیست. مضاف بر اینکه حتی اگر هم این تعداد کم باشد، جامعه موظف است برای آن‌ها خوراک لازم را تهیه کند.
این شاعر سپس به تشریح پژوهش خود در نشریه دوچرخه در فاصله زمانی ۱۳۹۵ تا پایان ۱۳۹۹ پرداخت و گفت: بر اساس این پژوهش، در ۲۲۶ شماره منتشرشده نشریه دوچرخه، در بازه زمانی یادشده، ۷۱۵ شعر از ۱۶۸ نوجوان شاعر و علاقه‌مند به شعر بر اساس نظریه ارتباطی ربکا نای مورد بررسی قرار گرفت و اشعار نوجوانان در حوزه ارتباطی به چهار دسته تعامل با خود، تعامل با خدا، تعامل با دیگری و تعامل با محیط تقسیم شدند. بر اساس یافته‌های این پژوهش در فاصله زمانی مذکور بر اساس هسته مرکزی شعر نوجوانان، تعامل با دیگری با ۶۰ درصد فراوانی، بیشترین مضمون شعری نوجوانان را به خود اختصاص می‌داد و پس از آن تعامل با محیط با ۲۳ درصد، تعامل با خود با ۱۴ درصد و تعامل با خدا با ۳ درصد به ترتیب، بیشترین فراوانی‌ها را دربرمی‌گرفتند.
حسین تولایی تاکید کرد: در زمینه تعامل با دیگری، عاشقانه‌ها با فراوانی مطلق ۳۹۸ شعر، بیشترین درصد تعامل با دیگری را شامل می‌شدند؛ یعنی چیزی حدود ۵۵ درصد. این در حالی است که پروژه شعر عاشقانه نوجوان که در یکی از موسسات انتشاراتی دنبال می‌شد و بنا بود با همت گروهی از شاعران حوزه نوجوانان منتشر شود، با تغییر مدیریت آن انتشارات متوقف شد و ناشران دیگر هم از چاپ آن استقبال نکردند.
این پژوهش با عنوان «نشریات کودک و نوجوان به مثابه راهنمایی برای مخاطب شناسی؛ مورد مطالعه نشریه دوچرخه» سال گذشته در گاهنامه نقد کتاب کودک و نوجوان منتشر شده است.
انسیه موسویان دبیری این نشست دوساعته را بر عهده داشت.
انتهای پیام
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است